Tổng kết sai lầm và bài học kinh nghiệm sau giải ba môn phối hợp đầu đời

Tri-Factor Vietnam 2019 là giải ba môn phối hợp đầu tiên mình tham gia kể từ khi dấn thân vào con đường đau khổ cách đây 6 tháng. Bên cạnh những sai lầm tai hại, mình đã rút ra được rất nhiều các bài học đáng giá trong giải. Nó không chỉ hữu ích cho giải đấu tiếp theo mà còn giúp mình nhận ra những vấn đề trong tập luyện để khắc phục càng sớm càng tốt.

IRONMAN 70.3 Vietnam 2019 chỉ còn cách 2 tuần nữa. Bây giờ là thời điểm thích hợp để tổng kết lại những sai lầm và bài học kinh nghiệm sau giải triathlon đầu đời. Hy vọng nó cũng sẽ giúp ích cho các bạn đang xem bài viết này, giống như nó đã và đang giúp mình mỗi ngày.

I. Những sai lầm

Mình sẽ bắt đầu trước với tổng kết những sai lầm, vì có phạm sai lầm mới đúc kết được bài học để tự khắc phục. Thất bại là mẹ thành công!

1. Thiếu kinh nghiệm bơi biển

Dùng từ THIẾU là không chính xác với mình. Phải đổi thành KHÔNG CÓ kinh nghiệm bơi biển mới đúng.

Hoàn cảnh hiện tại không cho phép mình đi xa tham gia các buổi tập huấn cuối tuần ở biển. Tất cả kinh nghiệm bơi mình tích lũy được trước giải đều diễn ra trong hồ bơi 25m, cực kỳ êm dịu và thư giãn. Kinh nghiệm bơi biển hoàn toàn là con số KHÔNG.

Mình đã biết trước đó sẽ là một sai lầm tai hại và đã chuẩn bị sẵn tâm lý: “Chuyến này lành ít dữ nhiều!“. Không ngờ trải nghiệm thực tế nó vượt quá xa tưởng tưởng của mình ban đầu: dã man, và khủng khiếp. Xem lại kí sự để hiểu rõ hơn nhé

Kí sự Tri-Factor Vietnam 2019 – [Phần 2] Trải nghiệm 3 môn phối hợp đầu đời khó quên

Tóm lại nếu bạn dự định tham gia bất kỳ giải ba môn phối hợp nào, hãy chắc chắn rằng ngày thi đấu không phải là lần đầu tiên bạn bơi biển. Đừng để bị rơi vào hoàn cảnh éo le như mình.

2. Sai lầm về dinh dưỡng

Đây là sai lầm nghiêm trọng nhất của mình ở kì Tri-Factor VN 2019 vừa qua. Mình tin dùng các sản phẩm của La Holista cho giải vì nó đã phục vụ mình hoàn hảo ở giải chạy trail gần nhất: Laan Ultra Trail 2018 (tháng 11/2018).

Mình cứ nghĩ dinh dưỡng ở giải thi đấu nào cũng như nhau, quen món nào thì cứ dùng tiếp món đó. Nhưng mình quên rằng đây là giải ba môn phối hợp, nó khác hẳn với việc tham gia chạy địa hình trên núi.

Hai gói bánh năng lượng La Holista mình mang theo cuối cùng chỉ ăn được 1 viên bánh duy nhất trước khi bơi. Số còn lại không thể nuốt trôi nổi do khi bơi uống nước quá nhiều, rồi bị ói nên không ăn được.

Thêm một sai lầm khác là mình lại không mang thêm Gel hay kẹo dẻo Chew dự phòng. 2 gói gel HUMA mang theo là không đủ cho hành trình thi đấu kéo dài gần 4 tiếng. Xuyên suốt phần đạp 40K và 2.5K chạy đầu tiên mình không còn gói Gel nào để nạp vào cơ thể. Chỉ đến khi gặm chuối ở trạm nước đầu tiên mình mới phục hồi lại phần nào để hoàn thành phần thi.

3. Thiếu kinh nghiệm đối phó nắng gió

Đa số thời gian tập đạp xe của mình đều diễn ra dưới hầm nhà, không nắng, không gió. Lâu lâu mình có đem xe ra đạp vài vòng nhưng toàn lúc trời mát mẻ. Gió Sài Gòn nếu có chỉ là gió mát, không đáng kể.

Đến ngày thi đấu, lần đầu tiên phải đạp xe dưới cái nắng oi bức đúng là cực hình. Lại thêm gió ngược rất mạnh khiến đôi chân càng thêm nặng.

Mình nhận ra rằng tư thế đạp của mình không ổn. Trước giờ mình chỉ leo lên xe ngồi đạp theo bản năng. Chẳng biết sao là đúng, chẳng biết xe đạp có được tối ưu với dáng người chưa. Đạp trong nhà không sao, nhưng gặp gió ngược là ngộ ra ngay mình đang gặp vấn đề với tư thế đạp: “Bao nhiêu gió cản, mình ôm hết vòng lòng. Bởi vậy nên đạp chậm rì!“

4. Không quen nắng nóng

Mấy tháng nay mình đều chạy bộ lúc chiều tối, tranh thủ lúc con ngon giấc trên giường. Đâu còn những buổi chạy trưa luyện heat training như ngày xưa.

Bởi vậy đến lúc ra chạy lúc 10h sáng ở Vũng Tàu, bị sốc ngay lập tức. Mới chạy được 2K mình đã bị chuột rút, phần vì thiếu năng lượng, phần vì nắng nóng. Đoạn sau nhờ giảm tốc độ và liên tục tưới nước làm mát, mình mới sóng sót về đích.

II. Những bài học kinh nghiệm

1. Rèn luyện ý chí

Mình nhận ra rằng thử thách lớn nhất trong ba môn phối hợp không phải là về thể lực, mà chính là ý chí. Ý chí mới chính là sức mạnh giúp bạn vượt qua nỗi sợ hãi, kiên trì bám trụ bất kể khó khăn để hoàn thành cuộc thi.

Your mind will quit a thousand times before your body will. Feel the fear and do it anyway.

Rất nhiều vận động viên đã bỏ cuộc phần thi bơi ở Tri-Factor VN 2019 vừa qua. Không phải không đủ thể lực để vượt qua 1500m trên biển mà vì không thể vượt qua được tâm lý sợ hãi trước sóng dữ.

Bơi biển là cuộc thi của sức mạnh ý chí, bạn cần vượt qua được nỗi sợ hãi, tự tin vào khả năng của bản thân và chơi tới cùng!

Bất cứ việc gì giúp bạn cảm thấy tự tin hơn cho ngày thi đấu, hãy thực hiện ngay hôm nay. Các liều thuốc tinh thần không dễ nạp được vào cơ thể như các gói Gel dinh dưỡng.

Những việc mình đã làm để bơm tinh thần trước ngày thi đấu IM 70.3 Vietnam:

• Lắp tay nghỉ Aerobar cho xe đạp
• Thực hiện BikeFit
• Đăng ký tập luyện ở The Endurance Academy
• Tập luyện nghiêm túc, chăm chỉ hơn.

Hiệu quả thi đấu không biết cải thiện được bao nhiêu, nhưng ít nhất nó đã giúp mình cảm thấy yên tâm và tự tin hơn rất nhiều trước khi đối mặt với IM 70.3 trong 2 tuần nữa.

2. Kinh nghiệm bơi biển

Nhờ tham gia Tri-Factor vừa qua mà mình đã tích góp được những kinh nghiệm chiến đấu với sóng biển đáng giá, học hỏi từ các cao thủ lẫn đúc kết từ trải nghiệm thực tế của bản thân.

• Không sợ hãi, tự tin vào khả năng của bản thân: Mình có thể hoàn thành được phần thi bơi biển nhờ rất lớn vào niềm tin I CAN DO – Mình có thể làm được. Dĩ nhiên, tự tin không thể tự bơm lên được, mà nó được xây dựng từ những buổi tập luyện nghiêm túc trước đó. Việc còn lại là tùy cơ ứng biến trên biển.
• Không bơi ngược dòng chảy: với những bãi biển có dòng chảy ngang như ở bãi sau Vũng Tàu, không nên bơi ngược dòng chảy vì vừa phí sức, vừa mất thời gian.
  • Khi xuất phát, hãy chạy trên bờ biển ngược lại hướng dòng chảy để bắt đầu bơi. Chúng ta sẽ tận dụng dòng chảy để đẩy người về phía các trụ phao đánh dấu.
  • Khi bơi vào bờ, hãy thả người trôi theo dòng chảy. Đừng cố gắng bơi dọc theo dây phao đánh dấu nếu nó được bố trí ngược hướng dòng chảy. Sau khi vào bờ, bạn có thể chạy bộ ngược lại về điểm kết thúc. Chạy xa hơn xíu nhưng chắc chắn sẽ nhanh hơn nhiều so với việc bơi ngược dòng chảy trên biển.
• Giữ bình tĩnh trên biển: đừng hoảng loạn nếu bạn cảm thấy đuối sức hoặc bị uống quá nhiều nước trong khi bơi. Nó chỉ khiến bạn thêm mệt mỏi và muốn bỏ cuộc. Hãy giữ bình tĩnh, cố gắng đứng nước, bám dây phao để nghỉ ngơi. Sau vài phút, bạn có thể tiếp tục hành trình.
• Tùy cơ ứng biến: Bơi biển không êm ả, nhẹ nhàng như khi tập luyện trong hồ. Bạn sẽ bị chi phối bởi nhiều tác nhân bên ngoài: bị người khác đạp, bị sóng lớn đập rát mặt, bị uống nước nhiều đến muốn ói, bị sứa cắn giật mình,… Hãy chấp nhận bởi nó là một phần của cuộc chơi và tùy cơ ứng biến để có thể hoàn thành phần thi.

Cuối cùng, quan trọng nhất: hãy làm quen với bơi biển càng nhiều lần càng tốt trước ngày thi đấu. Đừng để bị rơi vào tình cảnh bi thương như mình: ói giữa biển.

3. Chú ý dinh dưỡng

Đừng mắc phải sai lầm về dinh dưỡng như mình đã chia sẻ ở phần trên.

• Hãy thử nghiệm những lựa chọn dinh dưỡng của bạn trong những buổi tập luyện Race Simulation (Mô phỏng thi đấu) trước giải để bảo đảm nó mang đến hiệu quả tốt nhất.
• Không sử dụng các món năng lượng mới sát ngày chạy. Hãy bám dính lấy các món bạn đã quen thuộc.
• Luôn mang dư so với khẩu phần bạn dự định sử dụng trong ngày thi đấu. Đừng để rơi vào cảnh chạy bộ bụng đói như mình ở Tri-Factor 2019.

4. Luyện đạp ngoài đường

Chỉ tập luyện đạp xe trong nhà Smart Trainer Wahoo KICKR Snap là không đủ để có thể chiến đấu trong các giải ba môn phối hợp.

Đường đạp xe thường xe bị chi phối bởi 3 yếu tố: gió, nắng và dốc. Tập luyện với smart trainer chỉ giúp làm quen với dốc. Hai yếu tố còn lại đòi hỏi phải lôi xe ra đường để học cách đối phó.

Bởi vậy ngay sau Tri-Factor VN 2019, mình đã cắt bớt các buổi đạp xe với Wahoo KICKR Snap và thay thế bằng các buổi đạp xe ngoài trời để luyện nắng, luyện gió.

Hy vọng ra Đà Nẵng đợt này sẽ có thể sống sót qua 90K.

5. Luyện chạy dưới trời nóng – Heat Training

Với tất cả các giải ba môn phối hợp tổ chức ở Việt Nam, phần chạy sẽ luôn rơi vào ngay giữa trưa. Việc luyện chạy dưới trời nắng nóng là yêu cầu không thể thiếu.

Cố gắng chịu khổ trong lúc tập luyện để bớt khổ trong ngày thi nhé.

6. Bảo vệ da khỏi tia UV

Hãy bảo vệ da của bạn khỏi cháy nắng và nguy hại từ tia UV bởi các phụ kiện phù hợp:

• Bôi kem chống nắng
• Sử dụng kính mát
• Đội nón khi chạy

Trước đây mình không bao giờ bôi kem chống nắng nhưng từ khi chơi cái món ba môn này thấy phơi nắng dữ quá, sợ bị ung thu da nên giờ phải chú ý. Kem chống nắng luôn là phụ kiện không thể thiếu trước khi ra đường luyện nắng.

7. Sử dụng Tri-Suit

Thật sự mình thấy mấy bộ Tri-Suit nó gớm gớm, đã vậy còn giá trên trời nên ở Tri-Factor không mua để dùng. Đến lúc vô thi đấu mới thấy việc mặc áo, thay áo không tiện lợi tí nào. Áo mặc rời còn dễ bị xộc xệch, cản nướ, cản gió khi thi đấu.

Giải IRONMAN sắp đến mình sẽ chuyển qua sử dụng Tri-Suit. Dự kiến sẽ dùng của SLS3, hy vọng hàng về kịp.

8. Coi chừng rát… háng

Mình sơ suất không bôi Vaseline vào vùng háng và đã phải trả giá trong phần chạy. Phần đáy quần ướt liên tục cạ vào da khiến “khu vực nhạy cảm” nóng rát cực kỳ khó chịu. May mắn có nước lạnh dọc đường chữa cháy kịp thời nên không bị nguy hại tài sản.

Lần sau phải đổi qua dùng Bodyglide và nhớ bôi thật kỹ khắp người trước khi ra trận để tránh tai nạn khó đỡ này nữa.

---

Mình mới tham gia giải đầu tiên nên kinh nghiệm về ba môn phối hợp còn hạn chế. Hẹn gặp lại sau IM 70.3 Vietnam, chắc chắc sẽ có thêm một núi kinh nghiệm mới để chia sẻ cùng mọi người.

Và hy vọng số sai lầm sẽ giảm bớt…

You don’t have to be fast. But you’d better be fearless.

Christopher McDougall – Tác giả sách Born To Run (Sinh Ra Để Chạy)