Trước đây mình luôn nghĩ sáng sớm là thời điểm tập luyện thể thao tốt nhất cho sức khỏe bởi không khí trong lành nhất trong ngày. Điều này có thể không sai nếu chạy bộ trong công viên nơi có nhiều cây xanh. Nhưng khi chạy bộ ngoài đường lớn hay đạp xe dọc theo các đại lộ Phạm Văn Đồng, Võ Văn Kiệt, Nguyễn Văn Linh, trải nghiệm sẽ hoàn toàn ngược lại.
Khi bắt đầu quay trở lại đạp xe hồi tháng 11/2018, mình đã cảm thấy không dễ chịu tí nào khi lôi xe ra đường lúc 4h30 sáng: không khí ô nhiễm đặc quánh, đường đầy bụi khói. Việc đạp xe tưởng chừng thư giãn lại nhanh chóng biến thành cực hình khi mỗi hơi thở đều phải dè chừng khói bụi.
Mình tìm hiểu thêm về ô nhiễm không khí thì mới ngỡ ra thời gian sáng sớm trước bình minh không trong lành như mình tưởng. Trên thực tế, nó thường là thời điểm ô nhiễm nhất trong ngày. Đó là đối với khu vực TP. Hồ Chí Minh mình đang ở. Thông tin mình có được dựa vào dữ liệu đo thực tế đến từ ứng dụng AirVisual.
1. Ô nhiễm không khí do đâu?
Trước khi giới thiệu chi tiết về AirVisual, cùng tìm hiểu thêm về nguyên nhân gây ô nhiễm không khí và tác hại của nó đến sức khỏe ra sao.
Ô nhiễm không khí gây ra bởi nhiều tác nhân khác nhau: khí thải giao thông từ xe máy, xe hơi, xe tải (CO, CO2, NO2, SO2, …), bụi carbon từ nhà máy, bụi đất đá,…
Dưới tác động của ánh sáng mặt trời, các loại khí độc hại (NOx) và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (volatile organic compounds – VOC) sẽ chuyển hoá thành khí O3 – Ozone mặt đất (Ground-level Ozone) gây nguy hiểm đến sức khỏe con người. Tình trạng trời mù sương ô nhiễm thường gặp ở các thành phố lớn chính là do O3 gây ra.
Dưới đây là các ảnh hưởng của O3 đến sức khỏe của chúng ta:
- Cảm thấy khó khăn khi hít thở sâu và mạnh
- Gây hụt hơi và đau đớn khi cố gắng thở sâu
- Bị ho và khô, đau cổ hụng
- Gây tổn thương khí quản
- Làm nặng thêm các bệnh về phổi như hen suyễn, viêm phế quản mãn tính
- Tăng tần suất lên cơn hen suyễn
- Khiến phổi dễ bị nhiễm trùng hơn
- Gây ra bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)
Các triệu chứng này ảnh hưởng đến việc học tập, sinh hoạt, làm việc và có thể gây ra các biến chứng nặng gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Đặc biệt trẻ em, người già và những người có tiền sử bệnh phổi, hen suyễn càng dễ bị ảnh hưởng bởi các tác nhân của O3.
2. Theo dõi mức độ ô nhiễm không khí với AirVisual
Cách tốt nhất để tránh bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm không khí là bạn phải theo dõi chất lượng không khí và hạn chế ra đường vào những thời điểm nhạy cảm.
Để theo dõi chất lượng không khí, AirVisual là một trong những ứng dụng phổ biến nhất hiện nay. Dữ liệu của AirVisual được thu thập và tổng hợp từ các cảm biến không khí được lắp đặt ở khắp nơi trên thế giới.
Khu vực TP. Hồ Chí Minh hiện có 4 cảm biến:
- Đại sứ quán Mỹ (quận 1)
- Saigon Star International School (quận 2)
- Vinhome Central Park (quận Bình Thạnh)
- Thảo Điền (quận 2)
Các bạn cài đặt ứng dụng AirVisual theo link dưới đây
Bên cạnh dữ liệu hiện tại và quá khứ, AirVisual còn có thể dự báo được mức độ ô nhiễm trong 7 ngày kế tiếp dựa vào AI (trí tuệ nhân tạo) kết hợp với các thông tin về thời tiết (độ ẩm, nhiệt độ).
Bạn có thể kiểm tra chất lượng không khí không chỉ ở xung quanh khu vực của bạn mà còn xem được ở các thành phố khác trên thế giới.
Hạn chế hiện tại của ứng dụng này là bạn chỉ có thể kiểm tra mức độ ô nhiễm ở các thành phố nơi được lắp đạt cảm biến không khí tương thích với AirVisual. Theo mình kiểm tra, các thành phố lớn trên cả nước đều có dữ liệu trên AirVisual. Còn khu vực miền núi, nông thôn không có cũng chẳng sao vì chất lượng không khí chắc chắn tốt hơn nhiều so với thành phố chật chội, ô nhiễm.
Dưới đây là bảng đánh giá chất lượng không khí AIR QUALITY INDEX các bạn cần biết. Chỉ cần nhìn màu sắc là có thể biết được ngay không khí hôm nay có ổn không.
Bảng đánh giá chất lượng không khí AIR QUALITY INDEX
| Chất lượng không khí | Giá trị | Ý Nghĩa |
|---|---|---|
| Good - Tốt | 0 - 50 | Chất lượng không khí đảm bảo, mức độ ô nhiễm rất thấp hoặc không gây nguy hại |
| Moderate - Trung bình | 51 - 100 | Chất lượng không khí tạm ổn. Tuy nhiên, nó có thể gây ra ảnh hưởng sức khỏe với một nhóm rất nhỏ những người nhạy cảm với ô nhiễm không khí. |
| Unhealthy for Sensitive Groups - Xấu cho những người nhạy cảm | 101 - 150 | Có thể gây ra ảnh hưởng sức khỏe với những nhóm người nhạy cảm. Đa số mọi người sẽ không bị ảnh hưởng. |
| Unhealthy - Xấu | 151 - 200 | Tất cả mọi người bắt đầu gặp vấn đề với sức khỏe. Những người nhạy cảm có thể gặp vấn đề trầm trọng hơn. |
| Very Unhealthy - Rất xấu | 201 - 300 | Cảnh báo nguy hiểm với sức khỏe con người. Toàn bộ dân số sẽ bị ảnh hưởng. |
| Hazardous - Nguy hiểm | Trên 301 | Cảnh báo sức khỏe: tất cả mọi người có thể gặp những vấn đề nguy hiểm với sức khỏe |
Nhờ có ứng dụng AirVisual này mà mình đã tránh được các buổi sáng sớm ô nhiễm ĐỎ (Rất Xấu) ở TP.HCM. Đỡ phải xách xe đạp ra đường hít bụi bẩn. Nó cũng là động lực giúp mình quyết tâm sắm em Wahoo KICKR Snap về nhà để bảo đảm an toàn tập luyện.
AirVisual giúp mình tạo thành thói quen kiểm tra thời tiết và mức độ ô nhiễm trước khi ra đường mỗi ngày để có cách thức đối phó phù hợp. Những hôm nào trời đẹp trong lành thì phải tận dụng ra ngay công viên chạy vài vòng. Hôm nào ôm nhiễm “đỏ chét” thì phải hạn chế tối đa thò mặt ra đường.
Hy vọng bài viết mang lại thông tin hữu ích cho bạn trong việc bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình trong năm mới.
Happy New Year!
